Chiếc mũ đen là chiếc mũ được hình thành dựa trên nền tảng văn hoá phương Tây bởi vì chiếc mũ đen là chiếc mũ để thể hiện lối tư duy phê phán. Nhưng phần lớn sự việc xảy ra đều mang tính xác suất. Ngay cả trực giác của nhà bác học đại tài Einstein cũng sai khi ông bác bỏ nguyên lý dễ thay đổi của Heisenberg.
Liệu sử dụng chiếc mũ đen, anh đánh giá vấn đề này như thế nào? Bởi nếu không, sẽ tốn nhiều thời gian để chọn lựa xem bước tiếp theo nên chọn chiếc mũ nào mà quên mất mục đích của cuộc họp. Đó có thể là những ý kiến giúp chúng ta giải quyết những vướng mắc, đó có thể là ý kiến để chúng ta cải thiện tình hình, đó cũng có thể là một ý kiến giúp chúng ta nhận ra và sử dụng cơ hội đang đến.
Với mỗi chiếc mũ tư duy, tôi đều trình bày chúng với nhiều khía cạnh khác nhau, và do vậy giá trị nổi bật của sáu chiếc mũ tư duy cũng có nhiều khía cạnh khác nhau. Hãy chép lại nó như một bài học đáng giá hơn là xem nó như một lỗi lầm. Nhưng với chiếc mũ đỏ, bạn có được một công cụ để bộc lộ những xúc cảm kiểu như thế.
Bạn không tin anh ta, thế thôi. Khả năng trực giác, linh cảm, và xúc cảm không có ranh giới phân biệt rõ ràng. Sử dụng chiếc mũ đen, chúng ta chỉ ra những gì là sai, là không phù hợp và những gì sẽ không xảy ra.
Siemen là một trong những tập đoàn lớn nhất châu u với lợi nhuận hàng năm trên 60 tỷ đo la và đội ngũ hơn 400. … Làm thế nào để chúng ta có thể phân phối những chiếc máy tính này. Khía cạnh suy đoán của lối tư duy chiếc mũ vàng chính là lối tư duy nắm bắt cơ hội một cách thuần tuý.
Chúng ta chia thời gian để lần lượt xem xét những hiểm hoạ (Mũ đen), tìm kiếm những ý tưởng mới (Mũ xanh lá cây), tập trung vào xử lý thông tin (Mũ trắng). Đây là giai đoạn cần lối tư duy xây dựng. Họ thường bắt đầu những cuộc họp với chiếc mũ đỏ để tạo cơ hội cho mọi người bày tỏ cảm xúc.
Anh ta thể hiện tốt nhất vai diễn của mình tùy thuộc vào chiếc mặt nạ mà anh ta mang. Nhiệm vụ của người tư duy mũ xanh là đưa một cuộc thảo luận vào khuôn khổ qui ước sẵn khi cuộc thảo luận đó trở nên lộn xộn. Xét về khía cạnh phát triển đề xuát theo lối tư duy chiếc mũ vàng, mọi người sẽ hoàn thiện những thiếu sót được chỉ ra nhờ chiếc mũ đen.
Người đàn ông cuối cùng đã đưa ra đề xuất sử dụng những chiếc mũ, phương pháp tư duy mà anh ta đã đọc tóm tắt trên tờ báo. Giờ đây thay vì đặt câu hỏi chung chung hoặc quá riêng tư cho người khác, bạn đã có một công cụ tuyệt vời, đó là sáu chiếc mũ! …Có rất nhiều danh mục bảo hiểm và mọi người có thể hiểu nhầm chúng.
Như vậy, cán cân pháp luật đã không được thực thi nghiêm chỉnh, đôi khi chỉ vì những vấn đề mang tính cá nhân. Không được phép tuỳ tiện yêu cầu: "Bây giờ tôi muốn đội chiếc mũ đen". Chúng ta nên lưu tâm đến tất cả những khía cạnh đó.
Đây là một khía cạnh khác của lối tư duy mũ vàng. Những chiếc mũ sẽ biểu thị những hướng này. Như thế cả hai giải thích đều được định vị trên bản đồ tư duy.