Cha rầy anh, chị, họ phớt qua vấn đề gì đó có ý giấu họ: họ để ý nghe lắm lúc họ hiểu được thâm ý của cha tại sao rầy, tại sao không muốn cho họ biết. để gởi giá mồ hôi về nuôi con. Trong con mê thấy hình ảnh âu yếm của cha con và nhất là hình ảnh cùng các vết khổ đau của mẹ.
Họ cười nhạo thầy giáo nếu thầy giáo không cho họ viết thư tình. Cũng có đôi khi họ bàn tán về những thành công, về vận mạng, về tài ba của họ. Có thứ bạn trai lỡ thời không chủ trương tuyệt đối ở độc thân.
Không phải bạn gái không biết chú ý khi họ muốn. Còn ở thời ta, con lợn của Epicure bị các tà thuyết, các gương mù, các chất kích thích thần kinh không những phá chuồng lễ giáo, luân thường cho ra, mà còn quất cho nó nhảy cồng lên. Nhà giáo dục hãy thế những phút mà sương rơi, nặng trĩu, trên cành, dương liễu, lả lơi, em ơi, gió rơi, lá rơi, em ơi trên vườn lòng bạn trai bằng những lý tưởng, những công tác thúc đẩy yêu đời.
Phải cho là triệu chứng đáng ngại khi con trai trong gia đình tối trằn trọc ngủ không được và khi lên bàn ăn bắt ngán. Tôi xin lược trích một đoạn. Gây cho tuổi xanh cảm thấy mình chịu trách nhiệm về nhân cách, giá trị của đời mình.
Họ hiểu người bạn trăm năm là chỗ nương tựa họ về đường vật chất. Điều đó không có nghĩa là họ dễ dẫn dụ bằng sự phi lý đâu. Tôi có dịp tiếp xúc với một số người nọ tôi cho là điển hình nhất trong sự sợ vợ.
Tại tài lôi cuốn? Tiền lòa con mắt? Cũng có. Trong khi bao người phải khum mình dưới gọng kềm ái tình, lập gia đình cách trong sạch hay buông mình trong hố trụy lạc thì họ sống độc thân cách thanh khiết trong sự kiểm soát, giúp đỡ của bề trên, của kỷ luật nhà tu. Không sợ ai hẳn đâu, mà tim hay hồi hộp.
Còn bao nhiêu nét đặc biệt thân thể bạn gái không có. Nhưng trong khi họ bắt đầu đi sống xa gia đình như vậy họ tha thiết muốn người bạn trăm năm sống đóng trụ ở gia đình và tạo ở đó một nguồn an ủi cho họ. Tránh điều ác là đại đảm chớ không phải bạc nhược như nhiều người lầm tưởng.
Những nữ sinh đừng quá tin rằng một vài tháng, một năm học chung trong lớp, bao lần tiếp chuyện công cộng hay riêng tư là đã am hiểu được bạn trai mình yêu thích. Nhưng về đường tư tưởng, về các quyết định thuộc lãnh vực xã hội, chánh trị, quân sự, họ lúc nào cũng tỏ ra là tay bản lĩnh. Cho tới chừng bạn gái buông ra được câu: Đi đâu chẳng biết con ngưởi sở khanh thì hồng nhan đã rủ rượi phong trần.
Trong khối bạn trai nói trên có một số ít tâm hồn sống giữa xã hội vừa cảm thấy mình cô độc, vừa tìm lý tưởng như bao nhiêu kẻ khác mà có đầu óc rất độc lập đến có ý tưởng thiên chấp. họ không dễ dàng thấy cái thuận trong cái nghịch, cái thiện trong cái ác. Cái tật tham và ba xạo trong đời sống tình ái ấy là duyên động lực làm cho con người bạn trai càng xã giao rộng càng bọng, lắm lúc họ bỏ hết các phận sự để đi.
Giáo sư bắt buộc cạo sát họ vẫn thuộc rành được. Giáo sư giảng bài vũ bão, nhưng cánh hồn họ đang theo những cái nhảy tung tăng của mấy chim se sẻ vô tư lự. Nhưng còn biết bao cái đẹp khác mà tâm hồn ta khao khát.