Bill Gates có thể đón nhận danh hiệu thiên tài và cứ để mặc đó thôi. Cậu bé cư xử giống như đối với cha mẹ − cậu lập luận, đàm phán và cả trêu đùa với sự thoải mái tương tự. Vậy vào tháng 1/1975, thế hệ nào có điều kiện tốt nhất để được hưởng lợi từ cơ hội này? Đó chắc chắn không thể là những người đã 30 hay 40 tuổi.
Hay là khán thính giả rất am hiểu và nể trọng ban nhạc? Chẳng một nguyên nhân nào trong số đó đúng cả. Sinh ra trước năm 1911 chính là gặp bất hạnh về mặt nhân khẩu học. Chúng ta thấy kính sợ.
Điều đó thật vô nghĩa. Malcolm Gladwell, tác giả cuốn sách Những kẻ xuất chúng và hai tác phẩm nổi tiếng khác là Trong chớp mắt và Điểm bùng phát, năm 2005 từng được Tạp chí Times bầu chọn là một trong 100 người ảnh hưởng nhất thế giới. Các họ sinh đi lại trật tự dọc theo hành lang thành hàng một.
Câu chuyện ở trên cũng đã bỏ qua rất nhiều cơ hội và cả vai trò quan trọng của di sản văn hóa đối với mẹ tôi. Nếu anh muốn trở thành một ai đó ở miền Nam Trung Quốc, anh sẽ phải có lúa gạo. Đây chính là thời điểm các tuyến đường sắt được xây dựng và thị trường Phố Wall nổi lên.
Dưới những điều kiện như vậy, sẽ là cực kỳ khó khăn cho bất kỳ ai muốn trở thành một chuyên gia lập trình. Barnsley lập luận rằng những kiểu phân bố lứa tuổi lệch lạc như thế này sẽ tồn tại khi có ba điều xảy ra: lựa chọn, xếp đặt các nhóm theo năng lực và kinh nghiệm khác biệt. Khi Wolf nhờ các chuyên gia về dinh dưỡng phân tích thói quen ăn uống điển hình của người Roseto, họ phát hiện ra con số ghê gớm là 41% lượng calori trong khẩu phần ăn của người Roseto có nguồn gốc từ chất béo.
Ông đánh giá năng lực Anh ngữ của tất cả các thành viên phi hành đoàn trong hãng. Làm một nhà kinh doanh cũng vậy, và sự nhiệm màu của ngành dệt may − với bối cảnh tàn khốc và u ám − đồng thời cũng là thứ cho phép những người như gia đình Borgenicht, vừa mới bước chân xuống tàu, tìm được thứ gì đó có ý nghĩa để làm. Nếu ông nghĩ rằng Moscow không ổn, thì được rồi, ông sẽ đến Helsinki, và nếu Helsinki thường điều khiển cho máy bay xuôi chiều gió, thì, ông sẽ bảo với họ cho ông đáp xuống ngược chiều.
Đúng là một thứ phiền toái. Thêm một sai lầm khác, kết hợp với sai lầm đầu tiên thì vẫn chưa đủ độ gây ra tai ương. Quốc gia duy nhất không thấy tình trạng này diễn ra là Đan Mạch.
Lấy ví dụ, nhiều hãng hàng không đã giảng dạy một quy trình tiêu chuẩn hóa dành cho phi công cùng lái (co-pilot) yêu cầu cơ trưởng trong trường hợp anh ta/cô ta nghĩ rằng có việc gì đó đã rơi vào tình trạng tồi tệ. Hệ thống của châu Á rất sáng rõ, Karen Fuson, nhà tâm lý học của Đại học Northwestern, một người nghiên cứu rất tỉ mỉ về những nét dị biệt châu Á và phương Tây, phát biểu. Ồ, tôi biết điều này.
Nếu bạn có tài năng, mạng lưới rộng lớn những người chiêu mộ và phát hiện tài năng khúc côn cầu cũng sẽ tìm đến bạn, và nếu bạn tự nguyện chấp nhận phát triển năng lực ấy, hệ thống sẽ tưởng thưởng cho bạn. Không cần phải có sự chuyển đổi chữ số nào hết: Đó là năm-mươi-chín. Họ có quyền bỏ phiếu, có quyền làm bất cứ công việc gì mà một người da trắng được làm − và điều này diễn ra trong bối cảnh nơi đó vẫn là một xã hội nô lệ.
Và điều xảy ra sau đó cũng hoang đường chẳng kém gì so với bản thân âm mưu tội ác. Họ ở đó, một giáo viên và một thiên tài, và điều thiên tài mong mỏi rõ ràng là được gắn bó, sau biết bao sóng gió trở ngại, với một đầu óc yêu chuộng toán học nhiều như mình vậy. Nhưng cũng phải nhắc lại, thế giới quan châu Á được định hình bởi những cánh đồng lúa nước.