Cho nên riêng tôi, tôi yêu sự gắng sức lắm. Nhiệm vụ đó cũng đã khó khăn đấy chứ! Ít người làm tròn được. Hễ chưa gắng lắm cái gì để thoả mãn ý muốn đó thì lòng ta chưa yên.
Bạn không cho phép óc bạn "lơ mơ" được, buộc nó phải làm công việc của nó và nó đã làm xong. Đáng lẽ nói: "Xin lỗi anh, tôi không thể tiếp anh được, tôi phải chạy lại sân quần vợt đây" thì bạn phải nói: "Xin lỗi anh, tôi không thể tiếp anh được vì tôi phải làm việc đây". Thành thử chúng tôi không thể .
Nó có thể phản bạn và làm bạn lạc lối đấy. Sao? Bạn bảo dùng hết năng lực vào 16 giờ đó thì 8 giờ còn lại sẽ mất giá trị ư? Không. Thế này thì khó chịu thật.
Không có một vị thần linh nào bảo: "Người này hoặc là điên, hoặc có óc nô lệ. Vật gì cũng xét với tinh thần đó thì đâu đâu ta cũng thấy cái đẹp lạ lùng, biến hóa của đời sống. Và bây giờ tôi phải xét đến vấn đề là nên coi tuần lễ có sáu hay bảy ngày.
Nhưng có nhiều mức độ. Tôi chỉ khẩn khoản thưa bạn rằng một đời sống không hợp với nguyên tắc là một đòi sống ngu muội, và muốn hành động hợp với nguyên tắc thì có mỗi một cách là mỗi ngày phải nhận xét, suy nghĩ và quyết định. Mà công ty bắt ông đợi mỗi ngày 2 lần mỗi lần năm phút, chính là bắt ông chịu thiệt như vậy.
Lần lần bạn nghiên cứu những vấn đề khó hơn và bạn sẽ có thể dùng luật nhân quả giảng cho tôi tại sao những con đường thẳng băng ở Luân Đôn lại ngắn như vậy còn ở Paris lại dài hàng mấy cây số. Chính bạn là người tôi muốn khuyên đấy. Nó có thể phản bạn và làm bạn lạc lối đấy.
Không yêu văn chương không phải là một tội, cũng không phải là dấu hiệu của sự ngu dốt. Về điểm đó, tôi không cho rằng một thất bại vẻ vang lại hơn một thành công nho nhỏ. Thơ bắt óc ta làm việc nhiều hơn tiểu thuyết, nếu trong thơ có phần tưởng tượng.
Điều đó rất dễ chịu và làm cho ta bình tĩnh, yên vui. Y có thể không bao giờ tới thành La Mecque. Năm sau, giờ sau, ngày sau luôn sẵn sàng đợi ta.
Nhưng việc không dễ đâu ban nhé. Cái lợi lớn nhất của những kiệt tác đó là nó minh bạch một cách lạ lùng. Ta coi hát, đương tươi cười thì giữa hai màn, bóng ma đó đưa ngón tay trỏ chỉ còn xương với da, ra hiệu cho ta và ta mất vui ngay.
Những phút ấy phải thiêng liêng, hoàn toàn thiêng liêng như buổi tập diễn kịch hoặc một cuộc đấu quần vợt. Trong một chương sau, tôi sẽ xét những cách thoả mãn khát vọng đó. Sự thật ấy đáng buồn lắm, chán nản lắm, u uất lắm phải không bạn? Nhưng tôi cho là đẹp đẽ kia đấy, vì có gắng sức thì ý chí ta mới mạnh được khi làm một việc đáng làm.